We moeten goed ventileren, zo luidt het dringende advies. Maar wat is dan precies ventileren en wat is dan goed ventileren? Iedereen heeft het over ventileren en een deugdelijke ventilatie. Toch kunnen veel mensen het verschil niet aangeven tussen luchten en ventileren. Wij geven hier uitsluitsel over wat ventilatie nou eigenlijk precies is en gaan dieper in op natuurlijke ventilatie.
Continu verse lucht in een ruimte
Ventileren in een ruimte betekent dat er continu verse lucht in een ruimte wordt binnengelaten en dat fijnstofdeeltjes,
vocht en ook ongewenste geurtjes aan de andere kant worden afgevoerd. Ventileren is vooral heel belangrijk. Goed ventileren heeft een positief effect op de gezondheid. Je huis is door goed ventileren bovendien comfortabeler, frisser en energiezuiniger.
Het verschil tussen luchten en ventileren
Het is goed om eerst het verschil te duiden tussen ventileren en luchten. Dit zijn namelijk totaal verschillende dingen. Van ventileren is sprake wanneer er voortdurend sprake is van de toevoer van schone lucht en de afvoer van vervuilde lucht. Wanneer we spreken luchten, dan wordt gedurende een korte periode een raam of (buiten)deur opengezet. Op die manier kan er frisse lucht de ruimte binnenkomen en kan vervuilde lucht uitgedreven worden. Alleen luchten is in de praktijk onvoldoende om een perfecte leefomgeving te creëren. Dit omdat er dus niet steeds sprake is van een onafgebroken toevoer van schone lucht.
Tegelijk luchten en ventileren
Overigens is tegelijk ventileren en luchten in bepaalde gevallen een goede optie. Zo kan het in bepaalde gevallen erg goed zijn om bijvoorbeeld een raam open te zetten na bijvoorbeeld het douchen en slapen of wanneer je veel gasten over de vloer hebt. Ook als je geschilderd hebt, is tijdelijk luchten naast ventileren een goed idee. Je geeft dan de schadelijke stoffen de kans om de ruimte te verlaten.
Natuurlijk ventileren staat bekend als ventilatiesysteem A
Ventileren is op verschillende manieren mogelijk. Wanneer er gesproken wordt over “ventilatiesysteem A”, dan wordt gedoeld op natuurlijke ventilatie. Bij het ventileren wordt dan geen gebruik gemaakt van machines of motoren. Kies je voor ventilatiesysteem A, dan kies je voor veruit de oudste manier van ventileren. Het is ook meteen de meest eenvoudige manier om goed te ventileren. Tegenwoordig hebben we iets te kiezen als het om ventileren gaat, vroeger hadden de mensen geen keuze en was natuurlijke ventilatie simpelweg de enige oplossing.
Warmere lucht stijgt altijd naar boven
Natuurlijke ventilatie gebeurt soms vanzelf. Dit doordat kieren en scheuren in een woning of een pand aanwezig zijn. Voor natuurlijke ventilatie wordt tegenwoordig echter vooral gebruik gemaakt van ventilatieroosters. Ook met deze roosters vindt zowel de aan- als afvoer van lucht op natuurlijke wijze plaats. Wanneer sprake is van natuurlijke ventilatie wordt gebruik gemaakt van het natuurkundige principe dat warmere lucht altijd naar boven stijgt. Dat betekent in de praktijk de vervuilde lucht via de hoger geplaatste raamroosters de ruimte zal verlaten en schonen lucht de ruimte via de lager geplaatste roosters binnenkomt.
Lucht via naden en kieren komt de woning binnen
Natuurlijke ventilatie kan dus voorkomen bij het plaatsen van raamroosters in een ruimte, net als het openzetten van ramen in een ruimte Het kan ook gaan om roosters op andere plaatsen in de ruimte. Van natuurlijke ventilatie is ook sprake wanneer bij oudere woningen die minder goed geïsoleerd zijn lucht via naden en kieren de woning binnen kan komen.
Bij mechanische ventilatie wordt gebruik gemaakt van een motor
Naast natuurlijke ventilatie kun je ook gebruik maken van mechanische ventilatie. Het principe dat gebruikt wordt bij mechanische ventilatie is zo ongeveer hetzelfde als de wijze waarop natuurlijke ventilatie plaatsvindt. Er is echter één groot verschil. Bij mechanische ventilatie wordt namelijk gebruik gemaakt van een motor. Zeker bij nieuwbouw woningen en bij woningen die gerenoveerd zijn wordt vaak gebruik gemaakt van mechanische ventilatie. De toevoer van schone en droge lucht is dan net als de afvoer van vervuilde lucht op een natuurlijke wijze vaak niet mogelijk. Of beter: niet goed mogelijk.
Een ventilatiebox op zolder of een pijpventilator op het dak
Wat zijn voorbeelden van mechanisch ventileren? Dat is bijvoorbeeld het plaatsen van een ventilatiebox op zolder of een pijpventilator op het dak. Andere bekende vormen zijn wel badkamer- en toiletventilatoren. Een andere bekende manier van mechanisch ventileren is WTW, ofwel het plaatsen van een Warmte Terugwin unit. Ook dan ben je verzekerd van een ruimte met schone lucht en bovendien is sprake van warmtebehoud in je huis. De unit die je plaatst, gebruikt de warmte van de afgezogen lucht om de frisse lucht voor te verwarmen. De unit blaast dus warme lucht terug in de woning. Op die manier wordt de warmte dus optimaal gebruikt. Dit systeem van ventileren wordt ook wel balansventilatie of “ventilatiesysteem D” genoemd.
Goed ventileren is goed voor de gezondheid
Hoe dan ook, ventileren is buitengewoon belangrijk en speciaal voor de eigen gezondheid. Er komt elke dag in elk huis rond de tien liter vocht vrij, vaak in de vorm van stoom na het douchen, wassen of koken. Blijft vocht in de lucht aanwezig, dan leidt dat vroeg of laat tot de vorming van schimmels. En dat is allesbehalve goed voor de gezondheid. Bovendien kan de vorming van schimmel allergieën versterken en voor problemen aan de luchtwegen veroorzaken. Wanneer sprake is van goede ventilatie, dan wordt meer vocht afgevoerd. Op die manier blijft je huis gezond.
Met een deugdelijk ventilatiesysteem verbruik je veel minder energie
Wat ook een voordeel is van goede ventilatie, is dat je beduidend minder energie verbruikt. Frissere en drogere lucht kan namelijk sneller verwarmd worden dan wanneer er sprake is van vochtige lucht. Dat betekent dus dat je veel minder hard hoeft te stoken en dat levert je een lagere energierekening op. Wist je overigens dat het al vanaf 1984 verplicht is om een ventilatiesysteem in nieuwbouwwoningen te hebben? Dat heeft alles te maken met het feit dat deze woningen zo goed geïsoleerd zijn, dat alleen het openen van een raam niet afdoende is om voor een goede ventilatie te zorgen. Wanneer je een huis hebt van na 1984 met een ventilatiesysteem, dan is het belangrijk dit systeem goed te laten onderhouden. Zo weet je zeker dat de ventilatie ook steeds goed blijft functioneren. Meer dan tweederde van alle woningen in de Nederlandse huizen heeft alleen de beschikking over natuurlijke ventilatie. Met natuurlijke ventilatie is ook meteen de eenvoudigste wijze van ventileren genoemd. Je zorgt er immers gewoon voor dat er altijd een raam open staat en vooral ook de ventilatieroosters steeds open te houden.
Ventileren volgens de minimale eisen van het Bouwbesluit
Het RIVM zegt dat er geventileerd moet worden op een wijze die minimaal voldoet aan de eisen van het Bouwbesluit. Dat betekent dat er 24/7 geventileerd moet worden en dat het gebruik en het onderhoud van het ventilatiesysteem volgens de handleiding dient te geschieden. Ook moet er gecontroleerd worden of de ventilatiecapaciteit van de ruimte geschikt is voor de gebruiksfunctie. Mocht je twijfels hebben, zo laat het RIVM weten, of er wel voldoende geventileerd wordt, dan raadt het RIVM aan altijd een deskundige in de arm te nemen. Ook wordt door het RIVM aangeraden om ook regelmatig te luchten.
Het is zaak om echt 24/7 te ventileren
Wil je dat er steeds sprake is van een gezond binnenklimaat en wil je ook het liefst de kans op verspreiding van aersolen te beperken, dan is het echt zaak om 24/7 te ventileren. Dat geldt zelfs wanneer er zich niemand in een bepaalde ruimte bevindt. Ook dan is ventileren toch nog steeds erg belangrijk. Op die maner is er namelijk altijd sprake van voldoende luchtcirculatie en dus ook een gezond binnenklimaat. En dat is precies wat je met goed ventileren nastreeft. Wanneer je gebruik maakt van zogenaamd vraag gestuurd ventileren, dan zorgt het ventilatiesysteem er steeds voor dat er voldoende sprake is van luchtcirculatie in een ruimte. En dan werk je dus aan de ideale situatie.
Alleen het gebruik van afzuiging in de badkamer is zeker niet afdoende
Het is verder een gegeven dat het gebruik van afzuiging tijdens bijvoorbeeld het douchen niet voldoende is om een ruimte op de juiste wijze te ventileren. Voor goed ventileren is immers een continue toevoer van frisse lucht noodzakelijk, en dat is bij alleen afzuiging dus niet aan de orde. Doe je wel een raam open, zet dan bij voorkeur twee ramen tegelijk open en het liefst twee ramen die tegenover elkaar geplaatst zijn. Doe je dat, houd dan deze twee ramen gedurende een periode van zeker een kwartier geopend.
Meten is weten
Ook bij ventileren geldt het aloude adagium ‘meten is weten’. Met behulp van een
CO2-meter kun je op prima wijze de kwaliteit van de lucht monitoren. In het ideale geval geeft de CO2 meter een waarde aan van 600 Parts Per Million. Door het gebruik van een CO2 meter weet je steeds precies of er sprake is van een gezond binnenklimaat. Idealiter plaats je de CO2 meter op tafelhoogte. Zet de meter niet binnen een afstand van anderhalve meter van een geopend raam of deur of in de directe nabijheid van de verwarming. Lees meer over hoe een CO2 meter werkt.
Goed ventileren is uitermate belangrijk als je een gezond leven wilt leiden
En zo moge duidelijk zijn dat ventileren uitermate belangrijk is en dat er dus wel degelijk een heel groot verschil bestaat tussen luchten en ventileren. Bij oudere huizen van voor 1984 kan vaak sprake zijn van natuurlijke ventilatie vanwege de aanwezigheid van naden en kieren en het feit dat de huizen minder goed geïsoleerd zijn. Huizen die na 1984 gebouwd zijn, moeten beschikken over een goed ventilatiesysteem. Daarmee wordt het belang van deugdelijke ventilatie maar weer eens aangetoond.
